Gotzon Arrizabalaga

PLUTARKO. MUSIKARI BURUZ. Antzinako autoreek ezagutzen ez zuten tratatu labur hau, dirudienez, bere transmisioa aztertzean ikusiko dugun bezala, Plutarkori egozten zaio soilik XIII. mendean Maximo Planudes aditu bizantziarrak Plutarkoren hirurogeita bederatzi lanen edizioan sartu zuenetik. Edizio honetan bakarrik aurkitzen da, ez eskuz idatzitako beste ezein tradiziotan.

SEXTUS EMPIRICUS. MUSIKARIEN AURKA. Sextus Empiricusen lan bakar bat ere ez da euskaratu. Erraza da arrazoia aurkitzea. VI. Liburuan, musikari buruzkoan, ikus daitekeenez, kontzeptu interesgarriak, gaiaren ikuspegi berezitik, maizegi galtzen dira ulertzeko zailak diren argudio sotil eta aspergarrien bidez. Hala ere, ezin dugu VI. liburu honen zati bat bakarrik eman. Lehenik, testu zahar baten edozein itzulpen osagabek irakurlea damututa utz dezake egileak ondorioztatutako argudioen segida jarraitua aurrean ez edukitzeaz. Gainera, ontzat jo genuen Sextusen konposizio-metodoa eta prozesu dialektikoak ezagutaraztea. Hau zerbitzu txarra egitea izan daiteke, baina ez dio axola. Uste dugu nahasmen horretan behaketa filosofiko bat baino gehiago, eta ikuskera burutsu bat baino gehiago aurki ditzakegula.

Gure bilduman lehen aldiz, hemen aurkezten dugun testuak grafikoak eta ilustrazioak ditu. Ahal izan dugun neurrian, grezierazko testurako erabili dugun «jatorrizkoa» ahalik eta gehien errespetatzen saiatu gara. Ez da erraza izan, eta emaitza irakurlearentzat behar bezain ona izatea espero dugu.

Aristoxeno Tarentokoa, greziar filosofo peripatetiko bat eta Aristotelesen ikasle bat izan zen. Bere idatzi gehienak, filosofia, etika eta musikaz ari zirenak, galdu egin dira, baina musika tratatu batek, Harmoniaren Elementuak (grezieraz: Ἁρμονικὰ στοιχεῖα), osatu gabe iraun du, baita erritmoari eta konpasari buruzko zati batzuk ere. Elementuak antzinako Greziako musikari buruz dugun ezagutzaren iturri nagusia da.